Przesypiamy prawie jedną trzecią naszego życia, a jednak - jak pisał Adam Mickiewicz - "dlaczego śpią ludzie, żaden z nich nie bada".

Sen jest niezbędny dla regeneracji i przywrócenia sprawności organizmu. Pozwala oszczędzać ograniczone zasoby energii, uchronić nasze ciała przed wczesnym zużyciem, stanowi antidotum na stres. Zgoła inny jego aspekt ukazują nam marzenia senne, które chętnie opowiadamy, a przeżycia z nimi związane fascynują nas bądź niekiedy przerażają. Ta dwojaka natura snu czyni go interdyscyplinarnym przedmiotem badań.

Książka jest kolejnym już efektem współpracy naukowej Centrum Badań im. Edyty Stein z Katedrą Nauk Społecznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu oraz Szpitalem Klinicznym Przemienienia Pańskiego w ramach projektu transdyscyplinarnego namysłu nad istotnymi fenomenami egzystencji ludzkiej i "budowania mostów" między humanistyką i naukami społecznymi a naukami medycznymi.

Profesor Wiesław Jamrożek był znanym pedagogiem i historykiem wychowania, wieloletnim kierownikiem Zakładu Historii Wychowania na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Był ceniony za wnikliwe podejście do badania dziejów myśli i praktyki edukacyjnej XIX i XX wieku oraz organizowanie cyklicznych spotkań historyków wychowania. Zmarł w 2021 r.

Publikacja Z prac poznańskich historyków wychowania. Księga poświęcona pamięci Profesora Wiesława Jamrożka w siedemdziesiątą rocznicę urodzin stanowi wizytówkę naukowych zainteresowań autorów reprezentujących różne ośrodki akademickie w Polsce, którzy byli współpracownikami i przyjaciółmi naukowymi Profesora. Jest wyrazem pamięci i szacunku dla Jego osiągnięć i roli w kontynuowaniu tradycji badawczych poznańskich historyków wychowania oraz środowiska naukowego zajmującego się dziejami oświaty w Polsce.

Przesilenie, wynikające z głębokich przemian kulturowych i zagrożeń egzystencjalnych, przynosi wraz z sobą pytanie o status nauki w ogóle, a pedagogiki w szczególności. Momenty przełomowe w rozwoju współczesnego świata nasilają zapotrzebowanie na naukowo rzetelną wiedzę o szeroko rozumianej edukacji, ale jej tworzenie, gromadzenie i systematyzacja wciąż przebiegają w sposób dość daleki od ustalonych i ujednoliconych reguł budowania nauki. Wprawdzie edukacja, w całym bogactwie jej form i procesów, coraz częściej jest przedmiotem badań, zaznacza się jednak brak teoretycznej i metodologicznej dla nich bazy, którą mogłaby być odrębna dyscyplina naukowa dysponująca nie tylko własnym przedmiotem badań, ale także własną problematyką, własnym systemem pojęć, a więc językiem, własnymi regułami budowania wiedzy o edukacji. Chociaż wielu badaczy edukacji uznaje naukową autonomię pedagogiki, to jednak silny jest również pogląd, że badania nad edukacją mogą w sposób wyczerpujący być prowadzone jedynie przez rozwinięte wcześniej i w pełni dojrzałe dyscypliny naukowe, takie jak psychologia, socjologia, historia czy filozofia.
Każda zmiana, także ta w obszarze edukacji, niesie za sobą pewien potencjał rozwoju i postępu. Publiczny dyskurs towarzyszący wprowadzanym zmianom może służyć uwalnianiu owego potencjału, staje się bowiem przestrzenią i kontekstem dla dialogów o wprowadzanych zmianach. Takie spojrzenie na edukację skłania do postawienia szeregu pytań odnoszących się do tego, co dzieje się w praktyce edukacyjnej i polskiej myśli pedagogicznej.
Dyskurs dotyczący badań nad edukacją oraz jej problemów był treścią Zjazdu Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, który odbył się w Poznaniu w dniach 20-22 września 2022 r., pod hasłem "Przesilenie. Budujmy lepszy świat w sobie i pomiędzy nami" i był kontynuacją pięknych oraz długich tradycji organizowania spotkań naukowych polskiego środowiska pedagogicznego. Efektem prac w zróżnicowanych tematycznie sekcjach jest kilka publikacji wieloautorskich, w tym niniejszy tom, który odzwierciedla wielowymiarowy, teoretyczno-praktyczny charakter zjazdowych dyskusji. Uczytelniamy tu relacje występujące między teorią a praktyką, między ustalonymi, w wyniku analiz teoretycznych i badań empirycznych, prawidłowościami opisującymi rzeczywistość edukacyjną a działaniami, które je przekształcają. Relacje, o których mowa, mogą być rozpatrywane jako wpływ teorii na praktykę lub wpływ zdiagnozowanych stanów praktyki na teorię.
W prezentowanym tomie mamy do czynienia z różnorodnymi narracjami i rozmaitymi formami interpretacji zjawisk dotyczących edukacji i kultury. Treści mają walory interdyscyplinarne, filozoficzne, artystyczne, ale też pragmatyczne. Obok pytań o to, jak i co badać, pojawiają się pytania zasadnicze: czym jest, a jaka winna być edukacja, kultura, sztuka? Dzięki temu rozważania zawarte w monografii same stają się cząstką przestrzeni oraz kontekstów szeroko rozumianej edukacji.
Zasygnalizowane problemy i postawione pytania znalazły wyraz w tekstach składających się na publikację. Wyodrębniono w niej dwie części: pierwszą - poświęconą kontekstom teoretycznym i drugą - zawierającą doniesienia z badań. Zatem spełniony wydaje się postulat komplementarności nauki budowanej zarówno na prezentacji wyników uzasadnionych teoretycznie badań, jak i na opracowaniach przeglądowych przedstawiających indywidualne poglądy, stanowiska i podejścia zarysowujące panoramę problemów współczesnej pedagogiki i innych dyscyplin społeczno-humanistycznych.
Czternaście artykułów tworzy dopełniający się układ treściowy, pozostający w logicznym związku ze stawianymi pytaniami badawczymi. Zastrzec tu jednak należy, iż zgromadzony materiał nie pretenduje do miana usystematyzowanej wiedzy o edukacji. Jest przede wszystkim prezentacją poglądów na ten temat przedstawicieli różnych orientacji pedagogicznych, filozoficznych, stanowi interesującą poznawczo płaszczyznę wymiany poglądów, inspirującą do własnych poszukiwań badawczych.

Książka zawiera analizę i interpretację językoznawczo-kulturową zmian leksykalnych, jakie zaszły w polszczyźnie w okresie pandemii koronawirusa SARS-CoV-2. Autorki przyglądają się przede wszystkim neologizmom, czyli nowym wyrazom, kolokacjom i frazeologizmom. Uwzględniają też takie jednostki językowe, które wcześniej funkcjonowały w języku medycznym, a w czasie pandemii uległy determinologizacji i zasiliły ogólną odmianę języka. Ponadto zwracają uwagę na gwałtowny wzrost frekwencji leksemów i połączeń wyrazowych, które przed pandemią używane były znacznie rzadziej. Przy prezentowanych jednostkach językowych zamieszczono dane liczbowe i chronologiczne z korpusów MoncoPL i FBL Risercz oraz cytaty z tekstów internetowych zebranych od marca 2020 do końca 2023 roku. Zapożyczenia z języka angielskiego zweryfikowano na podstawie The Coronavirus Corpus. Neologizmy przedstawione zostały w układzie tematycznym, co ujawniło obecność w koronapolszczyźnie nie tylko najbogatszego - co oczywiste - słownictwa medycznego, ale również leksyki z wielu innych sfer życia.

Rozprawa dotyczy Australii i jej dużego znaczenia jako kraju gospodarczo rozwiniętego. Przełomowym czasem w rozwoju państwa były lata 70. XX wieku i wprowadzone wówczas reformy gospodarcze. Choć rządy ówczesnego premiera Gougha Whitlama trwały krótko (1972-1975), zapisał się on w historii Australii jako postać inspirująca i wizjonerska.